Rap Zamaný

break dance

Breakdance, "sokak dansı" olarak da bilinen break dance kültürüne ait dans türüdür. Bu dansı yapan erkeklere "b-boy" ya da "breakboy", kızlara ise "b-girl" ya da "break girl" denmektedir. B-boylar 1980'li yıllardan itibaren sadece breakdance yapan gençlere değil DJ'lere ve rapperlara da verilen ad olmuştur. Breakdance kültürü 1980'li yılların başında büyük bir patlama göstermiştir.

Breakdans, 1970’lerin sonlarında New York’un Bronx mahallesinde Siyah ve Hispanik gençler arasında başlayan ve kısa bir süre sonra dünyanın her yerine yayılan “yarışmacı (competitive), akrobatik ve pantomomik bir sokak dansı şeklidir.” Breakdans hip hop’ın önemli unsurlarından biridir (Diğerleri MC’ing, DJ’ing ve Grafiti). Başlangıçta sadece yerde dans etme anlamına gelen breakdans, şu an electric boogie, locking, uprocking, popping ve diğer fantezi varyasyonları içeren bir kavram haline gelmiştir.

Breakdans ayrıca breaking, b-boying ve b-girling olarak da adlandırılmaktadır. Dansa ismini veren “break” kelimesinin tam olarak nerden geldiği bilinmemekle birlikte büyük olasılıkla funk müzikte kullanılan “break” teriminden geldiği düşünülmektedir. (Funk’ta “break” ritmin hızlandığı ve dansçıların maharetlerini gösterdiği bölüm olarak adlandırılır.)

Dans ilk başlarda gettolarda yaşayan grupların bölgelerini belirlemek ile ilgili sorunları çözmede kullandıkları bir araçtı. Yaratıcı ve zor derecede karışık hareketler sergileyen grup kapışmayı kazanır ve mekanın sahibi olurdu. Fakat medyanın gösterdiği ilgi ile breakdans kısa sürede popüler kültürün vazgeçilmez bir nesnesi halini aldı. Sokaklarda mekanları için dans eden gençler artık kliplerde veya filmlerde rol kapmaya çalışan insanlar olmuşlardı.

Breakdans formatı başlangıçta sadeydi: Dans edecekler bir daire oluşturur. Dans edecek kişi dairenin içine girer ve ritme ayak uydurmak için bir dizi ayak hareketi (footwork) yapar. Ardından yer hareketleri başlar: yerde sırt üstü veya kafa üstü dönmeler, ayak döndürmeler vs. Yer hareketlerinden sonra dansçı anlık bir fotoğraf (freeze) verir ve daireye katılır. Sıra bir başka dansçıdadır. Dansın bu basit formatı ilk fotoğraftan sonra ayak hareketlerinin ve yer hareketlerinin tekrar tekrar bağlanmasıyla uzatılabilir.

Fotoğraf dansın en önemli parçası kabul edilir ve dansçının bir çeşit imzasıdır. Fotoğrafın temel değeri rakipleri aşağılayıcı, rakiplerle alay edici ve yaratıcı olmasından gelir. Bunun dışında dansçıya freeze dışında ayrıcalık (özellik) kazandıran figürler de olabilir. Örneğin Crazy Legs (Çılgın Bacaklar), bacaklarını lastik gibi kullandıkları figürleri ile ünlenmişlerdir. Veyahut da, Kip Dee, elleri üzerinde yürüyüp dans etmeyi icat ettiğini iddia etmiştir. Dansın yarışmacı yönü yeni hareketlerin bulunmasına önayak olmuştur. Hatta pek çok breakdansçı buldukları hareketlerin isimleriyle anılmıştır. Yaratıcılık breakdansın ayrılmaz bir parçası iken günümüzde dansın sokaklardan alınıp dans kurslarına taşınması standartlaştırmayı beraberinde getirmiş, bu durum dansın özündeki yaratıcı itkiye büyük ket vurmuştur.